Przeziębienie i jego pierwsze objawy

Niskie temperatury i wilgoć na zewnątrz, gorące i suche powietrze w pomieszczeniach, niewielki wysiłek fizyczny, brak snu i niewystarczające nawodnienie organizmu stwarzają  idealne warunki do zakażenia patogenami chorobotwórczymi. Któż z nas nie zna takich objawów jak: zmęczenie, złe samopoczucie, lekki ból głowy i mięśni, podwyższona temperatura ciała, katar, zatkany nos, ból gardła, kaszel lub kichanie. Taki stan to nic innego jak przeziębienie i jego pierwsze objawy.

Objawy te wywoływane są najczęściej przez wirusy, które rozprzestrzeniają się w postaci zainfekowanych drobinek podczas kaszlu, kichania i mówienia. Poprzez drogi oddechowe dostają się one do jamy nosowo-gardłowej i atakują błony śluzowe. W komórkach błon śluzowych dochodzi do masowego namnażania patogenów, które wywołują lokalne zapalenie.

Dzięki zastosowaniu odpowiedniej kuracji już w początkowej fazie choroby, jak np. przeziębienie, istnieje możliwość zahamowania rozwoju infekcji lub przynajmniej jej skrócenia. Do sprawdzonych metod należą: zapewnienie choremu ciepła i dużej ilości snu, nawodnienia oraz odpowiednie leki na przeziębienie.

Inne objawy i przebieg choroby w przeziębieniu

Niekiedy początkowy kaszel i drapanie w gardle przekształcają się w ból połączony z trudnościami podczas przełykania. Dyskomfort związany z obrzękiem błony śluzowej nosa zamienia się w uciążliwy katar, pojawia podwyższona temperatura ciała, suchy kaszel, ogólne zmęczenie, złe samopoczucie oraz bóle głowy i mięśni. Lekkie przeziębienie przechodzi w stan rozwiniętej infekcji. 

Zmęczenie, złe samopoczucie

Zmęczenie, złe samopoczucie czy wyczerpanie są częstymi objawami występującymi podczas przeziębienia. Nie są one spowodowane bezpośrednio przez oddziaływanie wirusów, ale powstają wskutek wzmożonej aktywności układu odpornościowego, który „się broni” i zwalcza drobnoustroje. Skutkiem tego są zmniejszona ruchliwość i długie fazy odpoczynku, które pomagają w regenerowaniu się organizmu i powrocie do formy. 

Podwyższona temperatura

Wzrost temperatury jest uzasadnioną reakcją ciała towarzyszącą zwalczaniu drobnoustrojów atakujących organizm. Podwyższenie temperatury napędza działanie systemu odpornościowego i przyspiesza przebieg ważnych reakcji obronnych. 

Katar

Katar jest klasycznym objawem przeziębienia. Rozpoczyna się uczuciem wysuszenia w tylnej części nosa i gardła oraz podrażnieniem lub uszkodzeniem błony śluzowej nosa objawiającym się kichaniem. W kolejnej fazie zapalenia błony śluzowe objęte stanem zapalnym wydzielają duże ilości wodnistej wydzieliny, która powoduje konieczność stałego oczyszczania nosa. Następnie wydzielina staje się gęstsza, powstaje uczucie „zapchanego” nosa. 

Kaszel

Kaszel to odruch obronny, który powoduje usunięcie ciała obcego z dróg oddechowych. Podczas przeziębienia infekcja wirusowa błony śluzowej dróg oddechowych prowadzi do powstania zapalenia. Uwolnione przez stan zapalny substancje chemiczne drażnią receptory kaszlowe i powodują w początkowej fazie infekcji powstawanie odruchu wywołującego suchy kaszel. Mówimy wówczas o kaszlu nieproduktywnym, ponieważ nie towarzyszy mu jeszcze gęsty śluz. Po kilku dniach kaszel suchy może zamienić się w kaszel produktywny. Wówczas powstają duże ilości gęstego śluzu, który jest wykrztuszany. Po fazie kaszlu produktywnego możliwe jest wystąpienie kolejnej fazy kaszlu suchego. W tej fazie wyciszania infekcji błona śluzowa jest jeszcze podrażniona i nadwrażliwa.

Ból gardła

Ból gardła jest symptomem rozwijającej się infekcji. Z powodu infekcji, najczęściej o podłożu wirusowym, dochodzi do zapalenia błon śluzowych. W zależności od miejsca, w którym rozwinie się zapalenie, rozróżniamy: 

• zapalenie błony śluzowej gardła, 
• zapalenie migdałków, 
• zapalenie krtani.

Przeziębienie – leczenie

Leczenie przeziębienia ma na celu zazwyczaj zmniejszenie objawów choroby. Ulgę przyniesie płukanie jam nosa roztworem soli morskiej. Można również stosować leki działające przeciwbólowo i przeciwzapalnie, takie jak paracetamol lub ibuprofen, ale także leki roślinne wskazane w przeziębieniu..

Dzieci do 12. roku życia nie powinny przyjmować kwasu acetylosalicylowego. Przyjmowanie tego leku podczas infekcji wirusowych może wywołać u dzieci zespół Reye’a – rzadko występujące powikłanie, powodujące duże zagrożenie dla życia dziecka. To właśnie dlatego na rynku dostępne są także specjalnie przygotowane leki na przeziębienie dla dzieci.

Ulgę może przynieść krótkie, doraźne stosowanie kropli do nosa o działaniu obkurczającym błonę śluzową. U dzieci używaj ich maksymalnie przez kilka dni, w dawkach i stężeniach odpowiednich do wieku, zawsze zgodnie z ulotką.

Przy przeziębieniu możesz rozważyć roślinne produkty lecznicze, zawsze we właściwych wskazaniach i zgodnie z ulotką. W postępowaniu objawowym wspierają oczyszczanie nosa i zatok, łagodzą podrażnienie błony śluzowej i pomagają odzyskać komfort oddychania. Część z nich wykazuje działanie immunomodulujące, czyli wpływa na aktywność komórek wrodzonej odpowiedzi (np. fagocytów, komórek NK), co wpisuje się w podejście „działaj od pierwszych objawów”.

Przeciwwskazaniem do stosowania fitoterapii jest uczulenie na jakikolwiek składnik preparatu oraz choroba wrzodowa. Na przeziębienie należy stosować preparaty o udowodnionym działaniu, posiadające badania dotyczące skuteczności i bezpieczeństwa.

W czasie przeziębienia należy również pić dużo płynów, odpoczywać, a także zadbać o to, by przebywać w ciepłym, ale nie przegrzanym pomieszczeniu o odpowiedniej wilgotności powietrza.

Domowe sposoby na przeziębienie

Na początku warto skupić się na prostych sposobach, które łagodzą dolegliwości związane z infekcją górnych dróg oddechowych i inne typowe objawy przeziębienia. Wypunktowane poniżej sposoby są bezpieczne i łatwe do wdrożenia w domu.

• Odpoczynek i sen – skróć codzienne aktywności do minimum, w ciągu dnia rób krótkie drzemki, kładź się spać wcześniej.
• Nawodnienie – często pij małe porcje ciepłych płynów, takich jak woda, woda z cytryną, rozcieńczone soki czy lekki bulion.
• Powietrze w domu – regularnie wietrz pomieszczenia, utrzymuj umiarkowaną temperaturę i wilgotność.
• Higiena nosa – stosuj inhalacje, irygacje lub nebulizacje roztworem soli; u dzieci młodszych używaj aspiratora.
• Krótki ciepły prysznic – pamiętaj, że para i ciepło pomagają nawilżyć śluzówkę i ułatwiają oddychanie.
• Ciepłe okłady na okolice zatok – stosuj przez 5–10 minut na czole i policzkach, 2–3 razy dziennie, by zmniejszyć uczucie zatkanego nosa.
• Unikanie drażniących czynników – wyeliminuj m.in. dym tytoniowy, który jest bardzo drażniący dla układu oddechowego.
• Leki – w razie potrzeby zastosuj leki przeciwbólowe lub przeciwgorączkowe dostępne bez recepty (OTC), odpowiednie do wieku i stosowane zgodnie z ulotką.

Konsekwentna, łagodna pielęgnacja oraz leczenie objawowe we wczesnym etapie przeziębienia zwykle przynoszą wyraźną ulgę. Jeśli mimo podjętych działań objawy nie ustępują przez kilka dni, nasilają się lub pojawiają się dodatkowe dolegliwości, takie jak wysoka gorączka, silny ból zatok, duszności czy problemy z oddychaniem, koniecznie skonsultuj się z lekarzem.

Co podać dziecku na pierwsze objawy przeziębienia?

• Paracetamol – lek przeciwgorączkowy i przeciwbólowy odpowiedni dla dzieci; dawkuj wyłącznie wg ulotki (masa ciała/wiek).
• Ibuprofen – alternatywa przeciwgorączkowa/przeciwbólowa u dzieci (zwykle od 3. miesiąca życia); stosuj zgodnie z ulotką.
• Krople obkurczające do nosa – wyłącznie u dzieci w odpowiednim wieku i tylko krótkotrwale – zazwyczaj kilka dni (5-7) zgodnie z ulotką.
• Imupret – roślinny lek na przeziębienie dostępny bez recepty; krople dla dzieci od 2. roku życia, tabletki dla dzieci od 6 lat i dorosłych. Stosowany od pierwszych objawów przeziębienia i w trakcie jego trwania, ponieważ aktywnie wspiera naturalne mechanizmy obronne organizmu i pomaga zwalczać wirusy. Lel Imupret nie tylko łagodzi przebieg infekcji, ale również zapobiega jej pełnemu rozwojowi. Stosuj zgodnie z ulotką lub poradą specjalisty [1].

[1]. Dokumentacja rejestracyjna leku Imupret i Imupret N.